नाशिकमध्ये खंडोबाच्या चंपाषष्ठी उत्सवाला उत्साहात सुरुवात

नाशिकः मार्गशीर्ष महिन्याच्या शुद्ध प्रतिपदेला सुरू होणारा खंडोबाचा चंपाषष्ठी उत्सव महाराष्ट्रात मोठ्या उत्साहाने साजरा केला जातो. आज पासून घटस्थापनेसह या नवरात्रोत्सवाला प्रारंभ होत आहे. पंचवटीतील विविध मंदिरांमध्ये आणि घरी, भक्त या पाच दिवसीय उत्सवात खंडोबाच्या पूजेसाठी जमणार आहेत.

खंडोबा नवरात्रोत्सवाची परंपरा

चंपाषष्ठी हा दिवस खंडोबाच्या नवरात्रोत्सवाचे समारोपाचे प्रतीक आहे. याला ‘खंडेराव महाराज यात्रा’ असंही म्हटलं जातं. घराघरांमध्ये व मंदिरांमध्ये या काळात फुलांनी साजिरी केलेली माळ अर्पण करून पाच दिवसांची पूजा केली जाते. या नवरात्रोत्सवात भक्त मनोभावे खंडोबाची आराधना करतात.

देवळाली खंडोबा टेकडीवरील यात्रोत्सव

नाशिकच्या देवळाली टेकडीवरील खंडोबा मंदिरात देखील हा उत्सव मोठ्या प्रमाणावर साजरा केला जातो. टेकडीवर मंदिराची आकर्षक विद्युत रोषणाई व फुलांची सजावट करण्यात आली आहे. यात्रेच्या पहिल्या दिवशी विधिवत घटस्थापना व महाआरतीचे आयोजन केले जाते.

पंचवटी हिरावाडीतील कार्यक्रम

शिवमल्हार सेवाभावी संस्थेच्या वतीने पंचवटी हिरावाडीत खंडेराव महाराज यात्रोत्सवाचे आयोजन करण्यात आले आहे. सोमवारी सकाळी ११ वाजता विविध मान्यवरांच्या उपस्थितीत घटस्थापना होणार आहे. यात्रोत्सवात वाघ्या मुरळींचे पारंपरिक नृत्य, भक्तीगीत, भजन-कीर्तन, तसेच महाप्रसाद वाटप होईल.

चंपाषष्ठीच्या दिवशी विशेष कार्यक्रम

शनिवारी, (दि. ७) चंपाषष्ठी निमित्त विविध धार्मिक कार्यक्रम व मुख्य यात्रेचा उत्सव साजरा केला जाणार आहे.

रामकुंड खंडोबा कुंडापासून हिरावाडी शक्तीनगरपर्यंत पालखी मिरवणूक काढली जाईल.

अमृतधाम व इतर ठिकाणचे उत्सव

पंचवटी अमृतधाम विडीकामगार नगरातील खंडोबा मंदिरातही चंपाषष्ठी उत्सव मोठ्या उत्साहाने साजरा केला जातो. यानिमित्त मंदिरात कावड यात्रा, अभिषेक व महाआरतीसह जागरण-गोंधळ आणि लंगर तोडण्याचा कार्यक्रम आयोजित केला आहे.

खंडोबाचे महत्त्व व चंपाषष्ठीचा इतिहास

खंडोबाला महाराष्ट्राचा ‘लोकदैवत’ मानले जाते. विशेषतः माळकरी समाजासाठी खंडोबा हे कुलदैवत आहे. चंपाषष्ठीचा इतिहास पुराणांमध्ये आढळतो. मान्यता अशी आहे की, खंडोबाने या दिवशी मल्ल व मणी या राक्षसांचा वध केला होता, त्यानिमित्त हा उत्सव साजरा केला जातो.

उत्सवाची वैशिष्ट्ये

खंडोबाच्या यात्रेत पारंपरिक वाद्य, लोकगीतं, वाघ्या मुरळींचं नृत्य, तसेच भक्तांसाठी धार्मिक उपक्रमांचे आयोजन केले जाते. मंदिरांच्या सजावटीत फुलांचे आकर्षक मनोरे व विद्युत रोषणाईचे वैभव भाविकांना वेगळाच आनंद देते.