Maharashtra Assembly’s Tenure Ends, Awaiting the Formation of a New Political Equation
दररोज महत्वाच्या घडामोडी आणि MBC Marathi च्या संपर्कात राहण्यासाठी आमचा सोशल मीडिया फॉलो करा.
महाराष्ट्रातील १४ व्या विधानसभेचा कार्यकाळ आज, २६ नोव्हेंबर २०२४ रोजी संपत आहे. मात्र, राज्यात सत्तास्थापनेचा तिढा अद्याप सुटलेला नाही. २३ नोव्हेंबर रोजी जाहीर झालेल्या विधानसभा निवडणुकीत महायुतीला स्पष्ट बहुमत मिळूनही सत्ता स्थापनेबाबत अद्याप कोणताही ठोस निर्णय झालेला नाही. महायुतीतील भाजप, शिवसेना (एकनाथ शिंदे गट) आणि राष्ट्रवादी काँग्रेस (अजित पवार गट) यांच्यात मुख्यमंत्री, उपमुख्यमंत्री आणि मंत्रिमंडळ विभागणीवरून अद्याप चर्चा सुरू आहे.
१४ व्या विधानसभेतील महत्त्वपूर्ण घडामोडी
२०१९ साली अस्तित्वात आलेल्या १४ व्या विधानसभेत मोठ्या घडामोडींचा काळ अनुभवला गेला. उद्धव ठाकरे यांच्या नेतृत्वाखाली महाविकास आघाडीने सत्ता स्थापन केल्यानंतर लगेचच करोना महामारीचा सामना करावा लागला. या काळात सत्तेची घडी बसवणे, आरोग्य व्यवस्थापन करणे, आणि आर्थिक आव्हानांचा मुकाबला करणे यांसारख्या मोठ्या समस्या आघाडी सरकारपुढे होत्या.
महाविकास आघाडीतील शिवसेनेत बंडखोरीमुळे सरकार संकटात आले. एकनाथ शिंदे यांनी जवळपास ४० आमदारांना सोबत घेऊन बंड पुकारल्याने उद्धव ठाकरेंच्या नेतृत्वाखालील सरकार कोसळले. त्यानंतर एकनाथ शिंदे यांनी भाजपसोबत हातमिळवणी करून नवे सरकार स्थापन केले. यानंतर काही महिन्यांतच राष्ट्रवादी काँग्रेसमध्ये फूट पडली आणि अजित पवार यांनी थेट उपमुख्यमंत्री पदाची शपथ घेतली.
विधानसभा निवडणुकीचे निकाल आणि बहुमताचा आकडा
२३ नोव्हेंबर रोजी जाहीर झालेल्या निवडणुकांमध्ये भाजपने १३२, शिवसेना (शिंदे गट)ने ५६, तर राष्ट्रवादी काँग्रेस (अजित पवार गट)ने ४० जागांवर विजय मिळवला आहे. या स्पष्ट बहुमतामुळे महायुती सत्तास्थापनेसाठी पात्र आहे. मात्र, मंत्रिमंडळ वाटपावरून महायुतीत आतापर्यंत चर्चांची धावपळ सुरू आहे, ज्यामुळे सत्तास्थापनेचा दावा अद्याप सादर करण्यात आलेला नाही.
राजकीय स्थिती स्पष्ट – राष्ट्रपती राजवट लागू होणार नाही
लोकप्रतिनिधित्व अधिनियम, १९५१ च्या कलम ७३ अंतर्गत, नव्या विधानसभेतील निवडून आलेल्या उमेदवारांची नावे २४ नोव्हेंबर रोजी भारत निवडणूक आयोगाच्या अधिसूचनेद्वारे जाहीर करण्यात आली आहेत. त्यामुळे १४ व्या विधानसभेचा कार्यकाळ संपत असला, तरी १५ वी विधानसभा अस्तित्वात आली आहे. घटनातज्ज्ञ उल्हास बापट यांनी स्पष्ट केले की, बहुमत असलेल्या पक्ष किंवा आघाडीकडे सत्तास्थापनेसाठी आवश्यक कालावधी मागण्याचा अधिकार असतो. या काळात राष्ट्रपती राजवट लागू होणार नाही.
काळजीवाहू सरकारची व्यवस्था
मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे नियमानुसार आज मुख्यमंत्री पदाचा राजीनामा देतील. मात्र, नवीन सरकार स्थापन होईपर्यंत राज्यपाल त्यांना काळजीवाहू मुख्यमंत्री म्हणून नियुक्त करतील, अशी माहिती शिवसेना (शिंदे गट)च्या नेत्यांनी दिली आहे. त्यामुळे सत्तास्थापनेसाठी आवश्यक हालचाली पूर्ण होईपर्यंत राज्याचा कारभार एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वाखालीच सुरू राहील.
पुढील आठवड्यात सत्तास्थापनेची शक्यता
ईटीव्ही भारतला दिलेल्या मुलाखतीत उल्हास बापट यांनी सांगितले की, महायुतीकडून पुढील ८ ते १० दिवसांत सत्तास्थापनेसाठी दावा केला जाईल. या काळात सत्तास्थापनेसाठी आवश्यक चर्चांमध्ये प्रगती होईल, अशी अपेक्षा आहे. सध्याच्या घडीला जनतेच्या मनात असलेले प्रश्न म्हणजे, नवे सरकार कोणते असेल? मुख्यमंत्रीपदाचा मान कोणाला मिळणार? आणि महाराष्ट्राच्या राजकीय भवितव्याचा निर्णय कधी होणार?
राजकीय तिढ्याची उकल लवकर होण्याची शक्यता
नव्या सरकारच्या स्थापनेसाठी सुरू असलेल्या हालचालींवर महाराष्ट्रातील जनतेची नजर आहे. सरकार स्थापनेचा दावा करण्यात विलंब झाला तरी, राज्यपालांच्या हस्तक्षेपामुळे पुढील प्रक्रियेस गती मिळण्याची शक्यता आहे.
