नाशिकमध्ये नियमबाह्य मॉडिफाइड वाहनांवर कठोर कारवाई – कायदा व सुरक्षा महत्त्वाची

नाशिकः वाहनांच्या मूळ बांधणीत बदल करणे म्हणजे वाहन मॉडिफिकेशन हा अनेक वाहनधारकांसाठी आकर्षक पर्याय असतो. मात्र, वाहनांचे मॉडिफिकेशन हे नियमांच्या चौकटीत राहून करणे बंधनकारक आहे. नाशिक प्रादेशिक परिवहन विभागाने गेल्या दहा महिन्यांत राबविलेल्या वाहन तपासणी मोहिमेत ३,३१२ वाहनांची तपासणी करण्यात आली, त्यात ६७२ वाहने नियमांचे उल्लंघन करताना सापडली. यामुळे वाहनधारकांना नियमांचे पालन करणे व वाहन सुरक्षित ठेवणे किती महत्त्वाचे आहे, याचा संदेश स्पष्टपणे मिळतो.

मॉडिफाइड वाहनांचे वाढते प्रमाण

नाशिकसारख्या शहरी भागात मॉडिफाइड वाहनांची संख्या वाढताना दिसून येत आहे. दुचाकी, चार चाकी, तसेच प्रवासी वाहतूक करणाऱ्या रिक्षांमध्ये वाहनधारक वेगवेगळे बदल करताना दिसतात. यात वाहनांच्या रंगात बदल, मडगार्ड काढणे, चेसीमध्ये फेरफार, सायलेन्सर बदलणे, किंवा सायरन वाजविणे यांसारखे नियमबाह्य बदल अधिक प्रचलित आहेत. अशा बदलांमुळे वाहन आकर्षक दिसते, मात्र यामुळे वाहनाच्या सुरक्षिततेला आणि सार्वजनिक नियमांना धक्का पोहोचतो.

वाहन नियम काय सांगतो?

भारतीय मोटार वाहन कायद्यानुसार (Motor Vehicles Act), वाहनांमध्ये कोणताही बदल करण्यासाठी प्रादेशिक परिवहन विभागाची (Regional Transport Office – RTO) परवानगी घेणे बंधनकारक आहे. मॉडिफाइड वाहनांची नोंदणी करण्यासाठी व त्यांना वैधतेचा दर्जा देण्यासाठी विशिष्ट शुल्क आकारले जाते.

परंतु, अनेक वाहनधारक हे नियम न पाळता स्वतःच्या आवडीनुसार वाहनांचे मॉडिफिकेशन करून रस्त्यांवर चालवतात. यातून केवळ वाहन सुरक्षिततेच्या समस्या निर्माण होत नाहीत, तर इतर वाहनचालक आणि पादचाऱ्यांच्या सुरक्षिततेलाही धोका निर्माण होतो.

प्रादेशिक परिवहन विभागाची मोहिम
नाशिक प्रादेशिक परिवहन विभागाने जानेवारी 2024 ते ऑक्टोबर 2024 या दहा महिन्यांच्या कालावधीत मोठ्या प्रमाणात तपासणी मोहीम राबविली.

• तपासणी केलेली वाहने: 3,312
• नियमांचे उल्लंघन करणारी वाहने: 672
• वसूल केलेला दंड: ₹2,37,000

या तपासणीमध्ये वाहनांच्या मडगार्ड, सायलेन्सर, आणि चेसीमध्ये केलेल्या बदलांसह, सायरनचा गैरवापर करणाऱ्या वाहनधारकांवर कठोर कारवाई करण्यात आली.

सायलेन्सर बदलणे आणि कर्णकर्कश आवाज

दुचाकी किंवा चार चाकी वाहनाच्या मूळ सायलेन्सरला बदलून फटाक्यासारखा आवाज करणारे मॉडिफाइड सायलेन्सर लावणे सध्या मोठ्या प्रमाणात दिसून येते. या प्रकारामुळे सार्वजनिक ठिकाणी ध्वनी प्रदूषण होते आणि इतरांच्या आरोग्यावर व मानसिकतेवर परिणाम होतो. प्रादेशिक परिवहन विभागाने अशा वाहनधारकांवर विशेष लक्ष केंद्रित केले आहे.

रिक्षांमधील बदल आणि “नाचणाऱ्या” रिक्षा

नाशिकच्या रस्त्यांवर अनेक प्रवासी रिक्षा चालक रिक्षांच्या मूळ बांधणीत बदल करताना आढळतात. “नाचणाऱ्या रिक्षा” म्हणजेच वेगवेगळे चाके किंवा सस्पेन्शनमध्ये फेरफार करून रिक्षांना अनियमित हालचाली करण्यास सक्षम केले जाते. हे बदल फक्त मनोरंजनासाठी केले जात असले तरी, प्रवाशांच्या व चालकांच्या सुरक्षिततेचा विचार न करता ते केले जात असल्याने त्यावर कठोर कारवाई करण्यात येत आहे.

वाहनधारकांसाठी सूचना
वाहनधारकांनी वाहनात बदल करताना खालील बाबींची काळजी घ्यावी:

1. परवाना मिळवा: वाहन मॉडिफिकेशन करण्यासाठी RTO कडून आवश्यक परवानगी घ्या.
2. नियमांचे पालन करा: मॉडिफिकेशन करताना सार्वजनिक सुरक्षिततेचा विचार करा.
3. दंड टाळा: नियमबाह्य मॉडिफिकेशन केल्यास मोठा दंड आकारला जाऊ शकतो.
4. ध्वनी प्रदूषण टाळा: कर्णकर्कश हॉर्न किंवा सायलेन्सरचा वापर करू नका. कारवाईसाठी सरकारचे प्रयत्न

प्रादेशिक परिवहन विभागाने मॉडिफाइड वाहनांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी वाहन तपासणी मोहिमा नियमितपणे राबविल्या आहेत. नियमांचे उल्लंघन करणाऱ्या वाहनधारकांवर कठोर दंडात्मक कारवाई करण्यात येत आहे. यामुळे नाशिकमध्ये वाहन मॉडिफिकेशनची समस्या कमी होण्याची शक्यता आहे.

नियमबाह्य वाहनांवर नियंत्रण का गरजेचे?

1. सार्वजनिक सुरक्षितता: मॉडिफाइड वाहनांमुळे अपघातांची शक्यता वाढते.
2. ध्वनी व वायू प्रदूषण: नियमबाह्य सायलेन्सर व सायरन यामुळे पर्यावरणाचे नुकसान होते.
3. वाहतुकीची शिस्त: अनधिकृत मॉडिफिकेशनमुळे वाहतुकीची शिस्त बिघडते.

नाशिककरांमध्ये जनजागृतीची आवश्यकता
नाशिक प्रादेशिक परिवहन विभागाने मॉडिफाइड वाहनांवर कठोर कारवाई केली असली तरी, वाहनधारकांमध्ये अधिक जनजागृतीची गरज आहे. वाहनधारकांनी स्वतःहून नियमांचे पालन करावे आणि सार्वजनिक सुरक्षिततेला प्राधान्य द्यावे.